- Nhiều người tin rằng AI sẽ giúp nhân viên trung bình “tỏa sáng” như các siêu sao, nhưng nghiên cứu mới cho thấy điều ngược lại: chính siêu sao mới hưởng lợi nhiều nhất từ AI.
- Siêu sao là những người đầu tiên học và khai thác triệt để công cụ mới, từ Excel nâng cao đến hệ thống phân tích dữ liệu, và họ cũng là nhóm nắm bắt tiềm năng của AI nhanh nhất.
- Nghiên cứu cho thấy những người có chuyên môn sâu khai thác giá trị từ AI hiệu quả hơn, biết cách đặt câu hỏi chính xác và nhận ra lỗi sai trong kết quả AI tạo sinh.
- Ví dụ: một chuyên gia tư vấn dày dạn kinh nghiệm có thể dùng AI để phân tích thị trường bằng câu hỏi phức tạp và bối cảnh cụ thể, cho kết quả chuẩn xác hơn nhiều so với yêu cầu chung chung.
- Siêu sao cũng làm việc có hệ thống, tư duy cấu trúc tốt — yếu tố giúp họ tận dụng AI hiệu quả hơn người bình thường.
- Ngoài ra, họ được quản lý trao quyền tự chủ cao, cho phép thử nghiệm AI tự do, trong khi nhân viên khác thường chờ hướng dẫn chính thức.
- Danh tiếng khiến họ dễ được ghi nhận công lao, ngay cả khi AI đóng vai trò lớn trong kết quả. Ngược lại, nhân viên trung bình dễ bị nghi ngờ “để AI làm hộ”, làm giảm giá trị công việc của họ.
- Hệ quả là khoảng cách năng suất và cơ hội thăng tiến sẽ nới rộng, làm tăng căng thẳng và ghen tị trong nội bộ.
- Tác giả đề xuất 3 giải pháp: (1) tạo không gian thử nghiệm AI an toàn cho mọi người; (2) chia sẻ công cụ, prompt, và quy trình hiệu quả thay vì giữ bí mật; (3) đánh giá minh bạch và công bằng công việc có yếu tố AI hỗ trợ.
📌 Nhiều người tin rằng AI sẽ giúp nhân viên trung bình “tỏa sáng” như các siêu sao, nhưng nghiên cứu mới cho thấy điều ngược lại: chính siêu sao mới hưởng lợi nhiều nhất từ AI. Siêu sao là những người đầu tiên học và khai thác triệt để công cụ mới. Họ được quản lý trao quyền tự chủ cao, cho phép thử nghiệm AI tự do, trong khi nhân viên khác thường chờ hướng dẫn chính thức. Danh tiếng khiến họ dễ được ghi nhận công lao, ngay cả khi AI đóng vai trò lớn trong kết quả. Ngược lại, nhân viên trung bình dễ bị nghi ngờ “để AI làm hộ”, làm tăng căng thẳng và ghen tị trong nội bộ. Nếu không điều chỉnh, AI sẽ tạo ra lực lượng lao động “hai tầng” — nơi 10% siêu sao chiếm phần lớn cơ hội và danh tiếng, còn 90% còn lại bị tụt lại phía sau.
Tổng hợp.
