- Lần đầu tiên Washington tiến gần tới việc đặt ra chuẩn quản lý AI, nhưng tranh cãi nảy lửa xoay quanh “ai được quyền quản lý” thay vì bản thân công nghệ.
- Khi chưa có chuẩn liên bang, các bang đã đề xuất hàng chục dự luật: California với SB-53 về an toàn AI; Texas với Responsible AI Governance Act cấm cố ý lạm dụng AI.
- Big Tech và startup Thung lũng Silicon phản đối, cho rằng hệ thống “chắp vá” giữa các bang sẽ bóp nghẹt đổi mới và làm Mỹ chậm bước trước Trung Quốc.
- Các nỗ lực tại Quốc hội muốn đưa điều khoản vào NDAA để ngăn bang tự ra luật AI; Nhà Trắng cũng bị rò rỉ dự thảo sắc lệnh EO tạo “AI Litigation Task Force” nhằm thách thức luật tiểu bang.
- Dự thảo EO cho phép David Sacks – AI & Crypto Czar – đồng lãnh đạo xây dựng khung pháp lý thống nhất, ưu tiên tiền lệ liên bang vượt tiểu bang; ông công khai ủng hộ hạn chế quyền bang và khuyến khích tự điều tiết.
- Các PAC ủng hộ AI như Leading the Future đã huy động hơn 100 triệu USD, tung chiến dịch 10 triệu USD thúc đẩy Quốc hội đưa ra chuẩn liên bang thay thế luật bang.
- Nhiều lãnh đạo bang phản pháo: hơn 200 nghị sĩ ký thư phản đối việc tước quyền bang trong NDAA; gần 40 tổng chưởng lý tiểu bang cũng gửi thư yêu cầu giữ quyền quản lý AI.
- Nhà lập pháp bang New York Alex Bores – mục tiêu công kích đầu tiên của PAC – nói cần quản lý hợp lý để AI đáng tin cậy và cạnh tranh bền vững.
- Bang di chuyển nhanh hơn liên bang: đến 11/2025 đã có 38 bang thông qua hơn 100 luật liên quan AI, chủ yếu về deepfake, minh bạch và sử dụng AI trong chính phủ.
- Quốc hội lại chậm: hàng trăm dự luật được đưa ra nhưng rất ít được thông qua. Từ 2015, nghị sĩ Ted Lieu nộp 67 dự luật, chỉ 1 thành luật.
- Các chuyên gia như Bruce Schneier cho rằng lo ngại “chắp vá” bị thổi phồng: Big Tech vẫn tuân thủ quy định EU nghiêm ngặt, và nhiều ngành vẫn hoạt động tốt dưới luật bang khác biệt.
- Để tạo tiêu chuẩn AI liên bang, nghị sĩ Lieu chuẩn bị megabill dài hơn 200 trang, tập trung vào gian lận, deepfake, bảo vệ trẻ em, tính minh bạch, whistleblower, và yêu cầu test – công bố kết quả mô hình.
- Megabill không buộc cơ quan liên bang đánh giá mô hình trước khi phát hành, mềm hơn so với đề xuất của Hawley và Blumenthal, nhưng Lieu nói tính “vừa phải” giúp tăng cơ hội được thông qua trong Quốc hội do đảng Cộng hòa kiểm soát.
- 📌 Mỹ đang đối mặt xung đột gay gắt giữa liên bang và tiểu bang khi 38 bang đã thông qua hơn 100 luật AI, trong khi Big Tech và Nhà Trắng muốn chặn quyền ban hành luật AI của bang. Hơn 100 triệu USD được dùng để vận động Quốc hội ban hành luật AI liên bang, còn Quốc hội chuẩn bị dự luật AI hơn 200 trang của nghị sĩ Lieu nhằm tạo chuẩn quốc gia. Tranh cãi xoay quanh tốc độ, quyền lực và mức độ an toàn người tiêu dùng trong kỷ nguyên AI.
Tổng hợp
