- Nhiều lãnh đạo triển khai AI như một “dự án phần mềm”: mua license, huấn luyện, truyền thông nội bộ, đo mức sử dụng nhưng hiệu quả lại mờ nhạt. Nguyên nhân không nằm ở công nghệ, mà ở quản trị thay đổi (change management): doanh nghiệp không tái thiết kế cách làm việc để hòa hợp giữa con người và AI.
- Tác giả Travis Jones (Fast Company Executive Board) cho rằng AI đang ở “ngã rẽ lịch sử”, giống thời các nhà máy đầu thế kỷ 20 điện khí hóa nhưng không cải tổ quy trình. Giá trị thực của AI chỉ xuất hiện khi lãnh đạo “thiết kế lại cách công việc diễn ra”: ai làm gì, quyết định nằm ở đâu, con người và máy phối hợp ra sao.
- AI không chỉ là phần mềm số hóa quy trình; nó thay đổi cấu trúc ra quyết định, luồng thông tin, và cách con người tương tác với công nghệ. Vì vậy, quản trị thay đổi cần vượt khỏi huấn luyện kỹ năng: phải tái cấu trúc tổ chức để tận dụng AI.
Trường hợp thực tế: 60.000 nhân viên – Copilot toàn cầu - Một tập đoàn công nghệ triển khai Microsoft Copilot cho đội ngũ bán hàng ở hơn 200 quốc gia. Thay vì chỉ phát license, họ xây dựng chương trình “Adoption in a Box” với tài liệu hướng dẫn chi tiết theo vai trò.
- Truyền thông nội bộ nhấn mạnh Copilot là công cụ hỗ trợ con người, không thay thế nhân viên.
- Các dashboard và “resistance scorecard” giúp phát hiện khu vực cần huấn luyện thêm, tạo phản hồi liên tục qua các buổi họp và giờ hỗ trợ mở.
- Kết quả: nhóm bán hàng giao lại phần công việc lặp lại cho Copilot, tập trung nhiều hơn vào xây dựng quan hệ khách hàng: minh chứng cho việc AI chỉ phát huy khi doanh nghiệp thay đổi cách làm việc, không chỉ thay công cụ.
Ba nguyên tắc vàng để biến AI thành giá trị thật Bắt đầu từ quy trình, không phải công cụ: Xác định các luồng công việc chủ chốt và tái thiết kế chúng để AI cộng tác cùng con người, giúp tăng tốc độ và độ chính xác. Trao quyền cho nhân viên: Đào tạo theo persona, tạo cơ hội thực hành và mạng lưới “AI champions” trong từng bộ phận để lan tỏa năng lượng thay đổi từ dưới lên. Kết hợp tốc độ và niềm tin: Thiết lập cơ chế quản trị AI ngay từ đầu: vừa đặt ranh giới an toàn, vừa khuyến khích đổi mới nhanh, tránh quan liêu. • Nếu thiếu quản trị thay đổi, doanh nghiệp chỉ đạt “cosmetic adoption”: có license, có người dùng, nhưng không có chuyển đổi thật dẫn đến “regret spend”, lãng phí đầu tư. - Lãnh đạo cần đo lường thành công qua thời gian chu trình, mức tự nguyện sử dụng và tăng năng suất, chứ không phải số license được phát.
📌 Nhiều lãnh đạo triển khai AI như một “dự án phần mềm”: mua license, huấn luyện, truyền thông nội bộ, đo mức sử dụng nhưng hiệu quả lại mờ nhạt. Nguyên nhân không nằm ở công nghệ, mà ở quản trị thay đổi: doanh nghiệp không tái thiết kế cách làm việc để hòa hợp giữa con người và AI. Giống như điện chỉ cách mạng hóa sản xuất khi nhà máy tái thiết kế dây chuyền. AI không chỉ là phần mềm số hóa quy trình; nó thay đổi cấu trúc ra quyết định, luồng thông tin, và cách con người tương tác với công nghệ. Vì vậy, quản trị thay đổi cần vượt khỏi huấn luyện kỹ năng: phải tái cấu trúc tổ chức để tận dụng AI.
Tổng hợp
